Uykuda konuşma, birçok kişinin karşılaştığı yaygın bir durumdur. Bu durum, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir ve farklı türleri bulunmaktadır. Uykuda konuşmanın nedenleri ve çözüm yolları hakkında detaylı bilgi verilmektedir.
Uykuda konuşma ya da diğer adıyla somniloquy, bir parasomnia türüdür. Uyku sırasında gerçekleşen anormal davranışlar olarak bilinen parasomnia türleri, genelde uyku döngüsünün yalnızca belirli bölümlerinde ortaya çıkabilir. Ancak, uykuda konuşma herhangi bir uyku evresinde görülebilir. Kişi uykusunda anlamsız konuşabilir, tam cümleler kurabilir veya uyanıkken kullandığından farklı bir sesle ve dilde konuşabilir.
Uykusunda konuşan kişi, genellikle bunun farkında değildir ve ertesi gün uyandığında da bunu hatırlamaz. Uykuda konuşmanın, inleme, uğuldama ve hırıltıya yol açan bir solunum bozukluğu olan katatreniden ve REM uykusu davranış bozukluğunda çıkarılan seslerden farklı olduğu düşünülmektedir. Zararsız olduğu tahmin edilse de henüz uykuda konuşmanın neden olduğu ya da uykusunda konuşan kişinin beyninde neler olduğu tam olarak bilinmemektedir.
Uykuda konuşmanın üç farklı türü vardır. Bunlardan ilki, en yaygın tür olan basit somniloquy'dir. Kişi genellikle homurdanır, inler ya da kısa ve anlamsız bir iki kelime söyler. İkinci tür olan karmaşık somniloquy, daha uzun ve tutarlı konuşmalardan oluşur. Kişi uykusunda biriyle sohbet ediyormuş gibi görünebilir veya anlamsız bir şekilde konuşuyor olabilir.
Son olarak, oldukça nadir olan son uykuda konuşma türü ise logore olarak bilinir ve anormal bir konuşma akışı görülür. Kişi, birkaç dakika boyunca hızlı ve tutarsız biçimde konuşabilir. Logore, bipolar bozukluk ya da şizofreni gibi bir durumun belirtisi olarak ortaya çıkabilir.
Uykuda konuşmak, bağırmak ve bir rüyayı canlandırmakla tam olarak aynı şey değildir. Rüya, REM uykusu adı verilen belirli bir uyku evresinde gerçekleşir. Uykuda konuşma ise uykunun dört evresinden herhangi birinde gerçekleşen konuşmayı ifade eder. Konuşmanın özellikleri aşamaya göre farklılık gösterebilir. REM uykusu, aktif olarak rüya görülen uyku dönemidir.
REM uykusunda meydana gelen konuşmaları duyan kişiler için bir anlam ifade etmeyebilir. Rüya konuşması, REM uyku davranış bozukluğu (RBD) olarak bilinen bir parasomni türüyle de meydana gelebilir. RBD ile kişi hem fiziksel hem de sözlü olarak korkutucu olan rüyaları canlandırabilir. REM uykusu, uyku atonisi ile ilişkilendirilir ve aniden meydana gelen hareketlerle karakterize bir bozukluktur.
Uykuda konuşmanın başlıca nedenleri arasında depresyon yer alır. Depresyon, yoğun stres altında olan ve bunu kontrol edemeyen kişilerde ortaya çıkan psikolojik bir hastalıktır. Uykuda konuşan kişilerin depresyona sahip olduğu veya depresyona yatkın kişiler olduğu değerlendirilir. Ayrıca, uyku bozuklukları yaşayan kişilerde de uyurken konuşma sorunları görülebilir.
Aşırı yorgunluk, halsizlik, bitkinlik ve tükenmişlik hissi de uykuda konuşmayı beraberinde getirebilir. Yorgunluk sorunu olmayan kişilerin uykuda konuşmalarının azaldığı görülmektedir. Genetik faktörler de önemli bir rol oynayabilir; eğer kişinin ailesinde uykuda konuşma sorunu yaşayan ebeveynler varsa, bu durum çocuğa da geçebilir.
Uykuda konuşmayı önlemek için bazı yöntemler uygulanabilir. Öncelikle, hafta sonları da dahil olmak üzere her gün düzenli bir uyku programı uygulanmalıdır. Ayrıca, öğleden sonra ve akşam saatlerinde kafein içeren içecekleri tüketmemeye alışmak faydalı olacaktır. Yatmadan en az yarım saat önce elektronik cihazların kaldırılması ve ışıkların kapatılması önerilmektedir.
Gündüz saatlerinde güneş ışığından yararlanmak için düzenli egzersizler yapmak da önemlidir. Uyuyacağınız bölge mümkün olduğu kadar ışık ve sesten uzak olmalıdır. Son olarak, fizik yapınıza uygun yatak ve yastık seçmeye dikkat edilmelidir. Bu yöntemler, uykuda konuşma sorununu azaltmaya yardımcı olabilir.