Emeklilikte Değişiklikler: Sosyal Güvenlik Kanunları ve Çocukların Sigortası
Emeklilikte Değişiklikler: Sosyal Güvenlik Kanunları ve Çocukların Sigortası
Sosyal güvenlik kanunlarında yapılan değişiklikler, emeklilik koşullarında büyük farklar yaratabiliyor. Sigorta başlangıç tarihi, emekli aylığı koşullarını belirlemede önemli bir rol oynuyor. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için emeklilik yaşı koşulu yoktu. Ancak bu tarihten sonra emeklilik yaşı kademeli olarak artırıldı.
8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olan kadınların emeklilik yaşı 58, erkeklerin ise 60 olarak belirlendi. 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 2035 yılına kadar prim gününü tamamlayanlar için yaş şartı korundu. Ancak prim gününü daha sonra tamamlayanlar için emeklilik yaşı kademeli olarak 65'e yükseltildi.
8 Eylül 1999 Öncesi İşe Girenler
İlk defa sigortalı olarak 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışanlar için emeklilik koşulları üç ana başlık altında toplanıyor. Bu koşullar; prim günü, sigortalılık süresi ve yaş olarak belirleniyor. Kadınlar için 20 yıl, erkekler için ise 25 yıl sigortalılık süresinin doldurulması gerekiyor. 18 yaş öncesi çalışmalara ait prim günleri emeklilikte geçerli sayılıyor.
Örneğin, 15 Ocak 1980 doğumlu bir kadın, 1995 yılında 15 yaşında sigortalı olmaya başladıysa, 18 yaşını doldurduğu 15 Ocak 1998 tarihine kadar olan prim günleri emekliliğine sayılıyor. Ancak 20 yıllık sigortalılık süresi, ilk işe girdiği tarihten değil, 18 yaşını doldurduğu tarihten itibaren başlatılıyor.
8 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 Arası İşe Girenler
Bu dönemde işe başlayanlar için 18 yaşını doldurmadan önceki prim günleri de emeklilikte geçerli sayılıyor. Ancak sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihten itibaren başlatılıyor. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilecekler. Çocuk yaşta sigorta girişi yapanlar, 2008 yılında yürürlüğe giren kanunla emeklilik yaşının kademeli artışından etkilenmeyecekler.
Bu durum, çocuk yaşta sigorta girişi yapanların emeklilik yaşını etkileyen önemli bir faktördür. 30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar için ise çocuk yaşta sigorta girişi, emeklilik yaşı açısından artık bir önem taşımıyor.
30 Nisan 2008 Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar
30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olarak işe başlayanlar için çocuk yaşta sigorta girişi, emeklilik yaşı üzerinde etkili değildir. Bu dönemde çalışanlar, prim günlerini tamamladıkları tarihteki yaşa tabi olacaklardır. 4/a (işçi) statüsünde 7200, 4/b (kendi adına bağımsız çalışan) ve 4/c (memur) statüsünde ise 9000 prim gününü tamamlayanlar, o tarihteki yaş koşuluna göre emekli olabileceklerdir.
Statülerine göre aranan prim gününü 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamlayan kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekliliğe hak kazanacaklardır. Prim gününü daha sonra tamamlayanların emeklilik yaşı ise 2036 yılından itibaren her iki yılda bir yaş artışı gösterecektir.
Çocukların Sigortalı Olmasının Önemi
Günümüzde çocukların erken yaşta sigorta girişi yapılması, emeklilik yaşının uzamasını engellemeye tek başına yeterli değildir. Emeklilik yaşlarının artmaması için kesintisiz çalışarak prim gününü bir an önce tamamlamak gerekmektedir. Aileler, çocuklarının gelecekte emeklilik yaşında yapılacak olası artışlardan etkilenmemesi için sigorta girişi yapmayı düşünmektedir.
Aile iş yerlerinde çalışan çocuklar için sigorta geçerli sayılabilmesi için iş sözleşmesinin bulunması ve bu sözleşmenin hakim tarafından onaylanması gerekmektedir. Aksi takdirde yaptırılan sigorta geçersiz sayılacaktır. Bu durum, aile iş yerlerinde çalışan çocukların emeklilik haklarını doğrudan etkilemektedir.
