Disfaji: Yutma Güçlüğü ve Nedenleri Hakkında Bilgiler
Disfaji: Yutma Güçlüğü ve Nedenleri Hakkında Bilgiler
Disfaji, yutma güçlüğü olarak bilinen bir sağlık sorunudur ve her yaşta ortaya çıkabilir. Ancak, yaşlı bireylerde daha yaygın görülmektedir. Yutma güçlüğü, çeşitli etkenlerden kaynaklanabilir ve tedavi, altta yatan sebebe bağlı olarak planlanmaktadır.
Disfaji Nedir?
Disfaji, yutma güçlüğü için kullanılan tıbbi bir terimdir. Genellikle sinir veya kas problemlerinden kaynaklanmaktadır. Bu durum, yaşlılarda ve bebeklerde daha sık görülmektedir. Disfaji, başka bir rahatsızlığın belirtisi olabileceği gibi, bazen birincil problem olarak da ortaya çıkabilir.
Disfaji, yutma sırasında yaşanan zorlukları ifade eder. Eğer yutma güçlüğü sadece bir veya iki kez meydana gelirse, genellikle ciddi bir rahatsızlığa işaret etmez. Ancak düzenli olarak yutma güçlüğü yaşanıyorsa, mutlaka bir doktor tarafından araştırma yapılmalıdır.
Yutma Güçlüğü Türleri
Disfaji, üç ana türde sınıflandırılmaktadır. Bunlar; oral disfaji, faringeal disfaji ve özofageal disfajidir. Oral disfaji, ağızda yiyecekleri hazırlama ve yutma aşamasında sorunlar yaşanmasıdır. Çiğneme güçlüğü, yiyecekleri yutarken sık sık öksürme veya tıkanma bu türün belirtilerindendir.
Faringeal disfaji, yutma işleminin yemek borusuna geçişi sırasında sorunlar yaşanmasıdır. Bu durumda kişi, yutkunurken zorluk çeker, boğulma hissi yaşayabilir veya ses tonunda değişiklikler görülebilir. Özofageal disfaji ise yemek borusunun alt kısmında meydana gelen sorunlardan kaynaklanmaktadır.
Disfaji Belirtileri
Disfaji belirtileri genellikle yutma sırasında veya sonrasında ortaya çıkmaktadır. Ancak bazı belirtiler, yemek yeme, içme veya yutkunmadan bağımsız olarak da görülebilir. Yutma sırasında güçlük, ağrı, öksürük, öğürme veya kusma gibi belirtiler sıkça yaşanır.
Diğer belirtiler arasında yiyeceklerin yanlış borudan aşağı inmesi, boğazda takılıp kalma hissi, ağız salgılarında artış ve tekrarlayan göğüs enfeksiyonları yer alır. Ayrıca, ses kısıklığı, reflü, yutkunmada zorluk ve yemek yerken nefes darlığı gibi durumlar da gözlemlenebilir.
Disfaji Nedenleri
Disfaji, çeşitli sağlık sorunlarından kaynaklanabilir. Akalazya, yemek borusunu etkileyen bir rahatsızlıktır ve yutma güçlüğüne yol açabilir. Hasarlı sinirler, yemek borusu kaslarının yiyecekleri ve sıvıları mideye sıkıştırmasını zorlaştırır. Bu durum, yiyeceklerin yemek borusunda toplanmasına ve bazen ağza geri çıkmasına neden olabilir.
Yemek borusu darlığı, genellikle kronik bir hastalık nedeniyle zamanla gelişir. Dışındaki daralmalar, komşu organların baskısı sebebiyle meydana gelir. Ayrıca, bazı kanser türleri ve yabancı cisimler de disfajiye yol açabilir.
Yutkunma Güçlüğü Yaşayanlar İçin Yöntemler
Yutkunma güçlüğü yaşayan bireyler, semptomlarını hafifletmek için bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapabilirler. Porsiyon kısıtlaması yapmak ve öğün sıklığını artırmak, bu değişiklikler arasında yer alır. Yiyecekleri daha küçük parçalara bölerek iyice çiğnemek de önemlidir.
Alkol ve kafein tüketimini sınırlamak, boğazın kurumasını ve yutkunmayı zorlaştıran durumları önleyebilir. Ayrıca, yemek sırasında dik oturmak ve başı hafifçe öne eğmek, yutkunmayı kolaylaştırabilir.
